CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम्

CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम्

(क) लेखकानां कवीनाञ्च देश-काल-ग्रन्थाणाम् नामोल्लेखं :

1. निम्नलिखितानां लेखकानां कवीनाञ्च देश-काल-ग्रन्थाणाम् नामोल्लेखं कुरुत –
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 1
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 2
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 3
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 4
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 5
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 6
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 7

अभ्यासार्थम् :

1. निम्नलिखितानां कवीनां देशकाल कृतीनाञ्च नामानि लिखत – (1 x 10 = 10)

I.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 8
उत्तर:

  1. 400 ई०पू०
  2. उदयन सुन्दरी कथा
  3. केरल, 100 ई०, भजगोविन्दम्
  4. काश्मीरः, बृहत्कथामंजरी
  5. काश्मीर, 1100 ई०-पूवर्द्धि,
  6. कथासरितसागर

II.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 9
उत्तर:

  1. धारानगरी,
  2. 1890-1954 ई०, कथामुक्तावली
  3. उज्जयिनी, बेताल पञ्चविंशतिका
  4. 400 ई०पू०
  5. उज्जयिनी, अभिज्ञानशाकुन्तलम्
  6. 2000 ई० पू०-800 ई० पू०, ऋग्वेदः

III.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 10
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 11
उत्तर:

  1. 1100 ई०, श्री भाष्यम्
  2. मगध (स्थाण्वीश्वर), प्रियदर्शिका
  3. 700 ई०
  4. उत्कल, साहित्यदर्पणम्
  5. पाटलिपुत्र, चाणक्यनीतिः
  6. 200 ई० पू०

IV.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 12
उत्तर:

  1. 2000 ई०पू०-800 ई०पू०
  2. गान्धार, अष्टाध्यायी
  3. 800 ई० पू०
  4. उज्जयिनी, अभिज्ञानशाकुन्तलम्
  5. बंगाल, गीतगोविन्दम्
  6. 1076-1127 ई०, विक्रमांकदेवचरितम्

V.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 13
उत्तर:

  1. प्रयाग
  2. 550-600 ई०, किरातार्जुनीयम्
  3. बंगदेश गीतगोविन्दम्
  4. शतकत्रयम्
  5. धारा नगरी, 1005 ई०
  6. 1150 ई०, राजतरंगिणी

VI.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 14
उत्तर:

  1. 2000 ई०पू०-800 ई०पू०, सामवेदः
  2. वलभीनगरी, रावणवधम्
  3. सातवीं शताब्दी
  4. बंगदेशः, गीतगोविन्दम्
  5. सुस्सल, सोमपालविलासम्
  6. 1700 ई०

VII.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 15
उत्तर:

  1. शांकरभाष्यम्
  2. पुष्पपुरी
  3. 610 ई०, वासवदत्ता
  4. मगध, कादम्बरी
  5. महिलारोप्य, 200 ई० पू०
  6. 900 ई० बृहत्कथा श्लोक संग्रहः

VIII.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 16
उत्तर:

  1. उत्तरप्रदेशः, कथामुक्तावली
  2. 1600 ई०
  3. राष्ट्रकूट, नलचम्पू
  4. 1100 ई०
  5. 200-300 ई०, मृच्छकटिकम्
  6. काशी, मुद्राराक्षसम्

IX.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 17
उत्तर:

  1. 1100 ई० पूर्वार्द्ध, कथासरित्सागरः
  2. काश्मीर, जीवनधर चम्पू
  3. 1858-1900 ई०
  4. गुजरात, उदयनसुन्दरीकथा
  5. भारत चम्पू
  6. अयोध्या अथवा उज्जयिनी, 600 ई०

X.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 18
उत्तर:

  1. मगध (स्थाण्वीश्वर), रत्नावली
  2. 150 ई०
  3. पद्मपुर (विदर्भ)
  4. श्रीलंका, कुंदमाला
  5. 300-100 ई० पू०, नाट्यशास्त्रम्
  6. 1600 ई०, सिद्धान्त कौमुदी

2. मञ्जूषायाः सहायतया निम्नलिखितानां रचयितृणाम् देशकालकृतीणाम् च नामानि लिखत – (1 x 10 = 10)
I.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 19
मञ्जूषा – त्रिविष्टप्, पाटलिपुत्रः, 500 ई.पू., पुराणाः, अथर्ववेदः, निरुक्तः, उज्जयिनी, 800 ई.पू., रघुवंशम्, 100 ई.पू.
उत्तर:
(i) पाटलिपुत्रः, पुराणाः
(ii) 500 ई० पू०
(iii) त्रिविष्टप्, अथर्ववेदः
(iv) 800 ई०पू० निरुक्तः
(v) उज्जयिनी, रघुवंशम्
(vi) 100 ई० पू०

II.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 20
मञ्जूषा – 600 ई., 550-600 ई., वल्लभी नगरी, भारतमंजरी, काश्मीर, रावणवधम्, शिशुपाल वधम्, 1104-1154 ई., भीनमाल, किरातार्जुनीयम्
उत्तर:
(i) 550-600 ई० किरातार्जुनीयम्
(ii) वलभी नगरी, रावणवधम्
(iii) 600 ई०
(iv) भीनमाल, शिशुपालवधम्
(v) 1104-1154 ई०
(vi) काश्मीर, भारतमंजरी

III.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 21
मञ्जूषा – काश्मीर, नवसाहसांकचरितम्, गीतगोविन्दं, खोनमुष, 600 ई., बंगाल, 1700 ई., गंगालहरी, शतकत्रय, 600 ई.।
उत्तर:”
(i) खोनमुष,
(ii) काश्मीर
(iii) नवसाहसांक चरितम्
(iv) बंगाल, 600 ई०, गीतगोविन्दं
(v) 600 ई०, शतकत्रय
(vi) 1700 ई०, गंगालहरी

IV.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 22
मञ्जूषा – 100 ई., चाणक्यनीतिः, पुष्पपुरी, 400 ई., केरल, आर्यासप्तशती, पाटलिपुत्र, काव्यादर्शम्, 610 ई., वासवदत्ता।
उत्तर:
(i) केरल
(ii) 100 ई०
(iii) आर्यासप्तशती
(iv) पाटलिपुत्र, 400 ई०, चाणक्यनीतिः
(v) पुष्पपुरी, काव्यादर्शम्
(vi) 610 ई०, वासवदत्ता

V.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 23
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 24
मञ्जूषा – जयपुर, 1100 ई., हर्षचरितम्, कथामुक्तावली, महिलारोप्य, 600-648 ई., शिवराजविजयः, उत्तर प्रदेश, पञ्चतन्त्रम्, 1000 ई.।
उत्तर:
(i) 600-648 ई०, हर्षचरितम्
(ii) जयपुर, शिवराजविजयः
(iii) 1100 ई०
(iv) उत्तर प्रदेश, कथामुक्तावली
(v) महिलारोप्य पञ्चतन्त्रम्
(vi) 1000 ई०

VI.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 25
मञ्जूषा – दक्षिण भारतम्, 1000 ई. पूर्वार्द्ध, मृच्छकटिकम्, बृहत्कथा, कथासरित्सागर, स्वप्नवासदत्तम्, 200-300 ई., प्रतिष्ठान नगर, काश्मीर. 1037 ई.।
उत्तर:
(i) प्रतिष्ठान नगर, बृहत्कथा
(ii) 1037 ई०
(iii) काश्मीर कथासरित्सागर
(iv) 1000 ई० पूर्वार्द्ध
(v) दक्षिण भारतम्, स्वप्नवासदत्तम्
(vi) 200-300 ई०, मृच्छकटिकम्

VII.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 26
मञ्जूषा – मुद्राराक्षसम्, 1200 ई., 600 ई., काशी, 500 ई., रत्नावली, महावीर चरितम्, पद्मपुर (विदर्भ), कुन्दमाला, बंगाल
उत्तर:
(i) 1200 ई०
(ii) काशी, मुद्राराक्षसम्
(iii) 600 ई०, रत्नावली
(iv) पद्मपुर (विदर्भ), महावीर चरितम्
(v) 500 ई०, कुन्दमाला
(vi) बंगाल

VIII.
CBSE Class 12 Sanskrit सामान्यः संस्कृतसाहित्यपरिचयः लेखकानां देश-काल-ग्रन्थाणाम् 27
मञ्जूषा – उत्कल, 300 ई.पू., लीलावती, श्रीभाष्यम्, प्रद्युम्नाभ्युदयः, 300 ई.पू., 1100 ई., साहित्यदर्पणम्, दक्षिण भारतम्, केरल
उत्तर:
(i) 300 ई० पू०
(ii) लीलावती
(iii) 300 ई० पू०
(iv) उत्कल, साहित्यदर्पणम्
(v) दक्षिणभारतम्, 1100 ई०, श्रीभाष्यम्
(vi) केरल, प्रद्युम्नाभ्युदयः

NCERT Solutions for Class 12 Sanskrit

<!–

–>